1. Nghịch lý quỹ tái định cư

Dự án phục vụ đầu tư công, giao thông, đô thị phát triển… đều gắn liền yêu cầu tái định cư cho người dân bị thu hồi đất. Thế nhưng, TP.HCM đang rơi vào nghịch lý: quỹ nhà, nền đất tái định cư vừa thiếu lại vừa thừa. Trong nhiều khu vực, nhà tái định cư bỏ không, trong khi nơi khác lại thiếu để bố trí dân bị thu hồi đất.

Điều này khiến tiến độ các dự án trọng điểm bị ảnh hưởng, và dẫn đến thất thoát tại quỹ đất công – một tài nguyên rất quan trọng trong phát triển đô thị.

2. Nguyên nhân dẫn đến “thiếu & thừa”

2.1. Kê khai – khảo sát không sát thực tế

Khi tiến hành điều tra, khảo sát xã hội học để lập phương án tái định cư, người dân được hỏi nhu cầu đã đăng ký, nhưng trong thực tế nhiều hộ chọn nhận tiền đền bù thay vì nhận nhà/nền đất tái định cư vì vị trí khu tái định cư quá xa nơi sinh sống. 

2.2. Bố trí tái định cư thiếu linh hoạt & đồng bộ

Việc chuyển từ đăng ký nhu cầu sang bố trí thực tế nhiều nơi không khớp: có khu dư thừa nguồn nhà, nền đất nhưng chưa bố trí dân vào; nơi khác yếu về nguồn để cung ứng. Cơ chế phân bổ thường cố định, ít linh hoạt điều chuyển giữa các khu vực. 

2.3. Quản lý, khai thác quỹ công chưa hiệu quả

Một phần quỹ nhà đất công đã được đầu tư nhưng chưa hoàn thiện, chưa bàn giao để sử dụng, hoặc đang “đắp chiếu”. Ví dụ: Khu tái định cư Vĩnh Lộc B (Bình Chánh) có hàng nghìn căn hộ bỏ trống sau nhiều năm.

2.4. Quy định pháp lý, định giá & phân quyền còn vướng

Quy định về định giá nhà tái định cư, quyền sử dụng quỹ công, phân quyền cho cấp xã khi bố trí nhà ở tái định cư chưa đủ linh hoạt để thích ứng với thực tiễn. Sở Xây dựng đề xuất rằng trong phương án tái định cư, chỉ cần nêu số hộ đủ điều kiện, địa điểm chứ không phải ghi cụ thể số nền.

3. Giải pháp gỡ nghịch lý “thiếu – thừa”

3.1. Tạo quyền lựa chọn linh hoạt cho người dân

Cho phép hộ dân lựa chọn phương án nhận tiền bồi thường, mua nhà thương mại hoặc nhà ở xã hội thay vì bắt buộc nhận nhà/nền tái định cư. Điều này giúp cân đối giữa nhu cầu thực tế và quỹ nhà đất tái định cư. 

3.2. Phân quyền cấp xã – hiệu quả quản lý tại chỗ

Cho phép Chủ tịch UBND xã quyết định giá bán nhà tái định cư trong trường hợp hai khu vực khác xã nhau, giúp linh hoạt và giảm thời gian thủ tục. Báo Xây dựng

3.3. Đưa quỹ nhà đất công vào sử dụng ngay

Sở Xây dựng đề xuất rằng quỹ nhà đất công phục vụ tái định cư thuộc tài sản công phải được sử dụng ngay — không để bỏ trống – hoặc được chuyển đổi mục đích linh hoạt nếu không cần dùng tiếp. Báo Xây dựng

3.4. Đồng bộ phát triển nhà ở xã hội

Song song với quỹ tái định cư, TP.HCM cần đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội để người dân có thêm lựa chọn mua ở giá rẻ, giảm áp lực lên quỹ tái định cư. 

4. Vai trò thiết bị & vật liệu xây dựng trong giải pháp

Để triển khai tái định cư và hoàn thiện nhà/nền đất, vật liệu xây dựng và thiết bị thi công đóng vai trò then chốt:

• Vật liệu như cát, đá, xi măng, thép phải được cung ứng đủ và kiểm soát chất lượng.

• Máy móc thiết bị thi công (máy xúc, lu, máy nén, xe ben) cần hoạt động hiệu quả để rút ngắn thời gian bàn giao.

• Khi dự án tái định cư được khởi động sớm hơn, quỹ nhà đất công không bị lãng phí thời gian chờ đầu tư.

Việc quỹ nhà tái định cư “vừa thiếu vừa thừa” ở TP.HCM không chỉ là vấn đề quản lý mà là nút thắt ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ các dự án, quyền lợi người dân và hiệu quả đầu tư công. Những giải pháp linh hoạt, minh bạch và có tính thực tiễn cao mà Sở Xây dựng đề xuất nếu được thực thi nghiêm túc sẽ giúp tháo gỡ nghịch lý này.

Comacpro luôn sẵn sàng đồng hành cùng các chủ đầu tư và nhà thầu trong giai đoạn triển khai dự án tái định cư: cung cấp máy móc thiết bị thi công, hỗ trợ tối ưu vật liệu và rút ngắn thời gian hoàn thiện. Nếu cần thiết bị cho công trường tái định cư hoặc dự án phát triển đô thị, mình có thể gửi bạn danh mục và báo giá phù hợp.

_________________________________

⭐ CÔNG TY CỔ PHẦN COMACPRO ⭐
🏠 Trụ sở chính: Tòa nhà ACCI, 210 Lê Trọng Tấn, Quận Thanh Xuân, TP Hà Nội
☎ Miền Bắc: 0865.919.939
🏠 VP Miền Nam: 860/13B Huỳnh Tấn Phát, phường Tân Phú, quận 7, Tp Hồ Chí Minh
☎ Miền Nam: 0865.151.506
📧 Email: cskh@comacpro.vn